Đại dịch Covid ảnh hưởng tới tất cả mọi người, không chỉ người lớn mà cả trẻ em.
Đại dịch xảy đến cùng với những đợt giãn cách xã hội làm cho trẻ phải ở nhà một thời gian dài, mọi hoạt động học tập, giải trí đều gắn với các thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính, v.v.... Việc này kéo dài vô tình tạo thành thói quen, dù đã hết giãn cách nhưng nhiều trẻ vẫn không thể cai được các thiết bị điện tử. Điều này ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe của trẻ nói chung và tới sức khỏe đôi mắt nói riêng.
Cận thị tăng
Nhiều nghiên cứu cho thấy trẻ nhìn gần càng nhiều (đọc, viết, xem điện thoại, máy tính) thì càng dễ bị cận thị. Ngược lại, trẻ dành thời gian sinh hoạt ngoài trời càng nhiều thì càng ít bị cận thị. Covid khiến trẻ phải ở trong nhà, hạn chế các hoạt động ngoài trời và dành nhiều thời gian nhìn gần hơn do phải học online. Do đó, tỉ lệ mắc cận thị trong giai đoạn dịch Covid tăng cao. Một vài thống kê ở Anh, Hồng Kông hay Trung Quốc cho thấy tỉ lệ mắc cận thị trong giai đoạn dịch tăng gấp 1.6 đến 3 lần so với trước dịch.
Một số triệu chứng của cận thị bao gồm nhìn mờ, nheo mắt, dụi mắt thường xuyên. Trẻ cần được khám mắt ngay khi có những biểu hiện trên.
Khô mắt
Khi sử dụng các thiết bị điện tử hoặc các hoạt động cần sự tâp trung kéo dài, trẻ thường ít chớp mắt, dẫn đến lớp nước mắt dễ bay hơi và gây khô mắt. Biểu hiện của khô mắt bao gồm chớp mắt thường xuyên, đỏ mắt, nhìn nhòe hoặc thậm chí chảy nước mắt quá mức.
Nếu có những biểu hiện này, trẻ nên được đi thăm khám để bác sĩ chẩn đoán và đánh giá mức độ khô mắt. Tình trạng khô mắt hầu hết sẽ được cải thiện nếu giảm thời gian sử dụng các thiết bị điện tử và bổ sung nước mắt nhân tạo. Tuy nhiên, có những trường hợp khô mắt nặng sẽ cần những điều trị chuyên biệt hơn.
Rối loạn điều tiết
Điều tiết là một hoạt động điều chỉnh công suất hội tụ của thủy tinh thể giúp nhìn mắt nhìn rõ ở các khoảng cách khác nhau, đặc biệt là nhìn gần. Nếu mắt hoạt động quá mức mà không được nghỉ ngơi hợp lý, hoạt động này sẽ bị rối loạn gây nên tình trạng nhức mỏi mắt, đau đầu, thậm chí choáng váng, buồn nôn.
Để hạn chế tình trạng này, phụ huynh nên hướng dẫn trẻ thực hiện quy tắc 20-20-20: nhìn gần 20 phút, nghỉ mắt 20 giây bằng cách nhìn ra xa 20 feets (tương đương 6 mét). Ngoài ra, nên giúp trẻ rời xa các thiết bị điện tử bằng cách tạo điều kiện cho trẻ tham gia các hoạt động ngoài trời thường xuyên.
Bé trai đang được thăm khám mắt tại Hai Yen Eye Care
Trẻ và gia đình không thể tuân thủ chỉ định
Một số trẻ đã ngừng đeo kính hoặc đành phải đeo kính kém chất lượng suốt trong thời gian xảy ra đại dịch. Lí do thường là do kính bị gãy, bé đeo kính bị mờ nhưng do dịch bệnh nên không thể đưa bé đi khám lại.
Một số bậc cha mẹ đã cố gắng đặt mua kính trên mạng, nhưng không biết độ khúc xạ chính xác của trẻ. Và đôi khi, kính đặt hàng online cũng không vừa vặn với gương mặt trẻ và khó kiểm soát được chất lượng của kính.
Ngoài ra, một số trẻ đang điều trị với các phương pháp kiểm soát cận thị cũng phải tạm dừng theo dõi vì không thể đi khám định kì do dịch bệnh. Điều này làm giảm hiệu quả kiểm soát cận thị.
Thời thơ ấu là thời kỳ quan trọng nhất đối với sự phát triển thị giác. Nhìn mờ có thể ngăn cản hệ thống thị giác phát triển bình thường, dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng về thị lực sau này. Đó là lý do tại sao cần đưa trẻ đến thăm khám để kiểm tra mắt toàn diện, và có những chỉ định, điều trị thích hợp cho trẻ.
CNKX. Bùi Ngọc Thanh Vy